ÇORUH KAYIĞI (Kara Kayık)

Kara Kayık Uzun yıllar öncesinden 1950’li yıllara kadar ulaşır. Çoruh Nehri üzerinde seyr-ü sefer yapan kayıklara halk karakayık, idarecilerine de Reis diyordu. Artvin-Batum arasında çalışan bu kayıklar, Artvin merkez, Zeytinlik mevkiinden hareket ediyor. Batum’a kadar her türlü yük ile birlikte yolcu da taşıyordu.

1886 yılında Çoruh’ta işleyen kayık sayısının 200 kadar olduğu 1940’lı yıllarda yaklaşık 30 kayığın işler durumda olduğu 40-50 lira karşılığında tümüyle ahşaptan yapıldığı, 10 -14 m boyunda, 1.5 m genişliğinde, yaklaşık 4 ton kapasiteli, üç kürekçi ve bir reis tarafından yürütüldüğü, özellikle reislerin ellerindeki uzun sırıkla kayığın kayalara çarpmasını önlemeye çalıştıkları, siyaha boyanmış olduklarından ‘kara kayıklar’ olarak da adlandırıldıkları, Artvin’den Batum’a yaklaşık 4-5 saatte gidilebildiği, geriye dönüş ise ya iple çekerek 4-5 günde ya da rüzgarlı günlerde yelken açarak iki günde dönüldüğü, Artvin-Borçka arasında kişi başına 25-50 kuruş ücret alındığı, 3-4 ton kadar yük alabilen, en fazla seksen sepet yüklenebilen bu kayıklarla ceviz kütüğü, tütün, seramik kaplar, üzüm, zeytin, kiraz, hurma gibi yaş meyveler ile küme denen cevizli sucuk Batum’a kadar götürülerek ticaret yapılıyordu.

Başbakan İsmet İnönü,1935 te çıktığı doğu illeri gezisinde, Artvin den aşağı ceviz kütüğü yüklü bir kayığın gelmekte olduğunu görür ve kayığı durdurtur. İnönü, “Nedir bu kayık, nereye gidiyor?” diye sorduğunda. Borçka’ya kütük götürdüğünü söylerler. Emniyet açısından kayığa binmemesi için ısrar ettilerse de, dinlemeyip ve kayıktaki ceviz kütüklerinin üzerine oturarak Borçka’ya kadar gider.

1950-1960’li yıllarda kayık taşımacılığı tamamıyla ortadan kalkmış olmasına sebebiyet oluşturan durumlardan biri de devlet karayollarının Çoruh Irmağının kıyılarını takip ederek ulaşıma açılmış olmasıdır. Bu durum, Çoruh kıyılarının bozulmasına ve topografik degisimlere neden olmuştur.